Uyarı yapılmadan oturma izni reddedildi: Sardinya Bölge İdare Mahkemesi, ret bildirimine dair kanıt sunulmadığı gerekçesiyle işlemi iptal etti Sardinya Bölge İdare Mahkemesi, 2. Daire, karar no. 242/2025, esas no. 699/2024, 12 Mart 2025 tarihli karara ilişkin değerlendirme Av. Fabio Loscerbo

 Uyarı yapılmadan oturma izni reddedildi: Sardinya Bölge İdare Mahkemesi, ret bildirimine dair kanıt sunulmadığı gerekçesiyle işlemi iptal etti

Sardinya Bölge İdare Mahkemesi, 2. Daire, karar no. 242/2025, esas no. 699/2024, 12 Mart 2025 tarihli karara ilişkin değerlendirme
Av. Fabio Loscerbo

12 Mart 2025 tarihinde verilen ve 17 Mart 2025’te yayımlanan 242/2025 sayılı kararıyla Sardinya Bölge İdare Mahkemesi (2. Daire), yabancı bir vatandaşın uzun süreli oturma izni başvurusunun reddine karşı açtığı davayı kabul etmiş ve reddin ön bildirimine dair bildirim yapılmadığı gerekçesiyle işlemi iptal etmiştir. Söz konusu eksiklik, İtalya’da idari işlemlerde savunma hakkının temel bir ilkesi olan "önceden bilgilendirme ve karşı görüş hakkı"nın ihlali olarak değerlendirilmiştir.

Olayın özeti

Davalı, daha önce iş sözleşmesine dayalı geçerli bir oturma iznine sahip olan Fas vatandaşı bir başvurucudur. 2020 yılında uzun süreli ikamet izni başvurusunda bulunmuştur. Ancak 2021 yılında İtalya’dan ayrılmış ve 2022’de İtalya’ya yeniden giriş vizesi için Kazablanka’daki İtalyan Konsolosluğu’na başvurmuş, bu talep reddedilmiştir (bu ret işlemi halihazırda Lazio İdare Mahkemesi’nde ayrı bir davaya konu olmuştur).

Komiserlik tarafından 16 Aralık 2022 tarihli ret ön bildirimi hazırlanmış ve konsolosluk aracılığıyla tebliği amaçlanmıştır. Ancak idari dava sürecinde bu bildirimin başvurucuya tebliğ edildiğine dair herhangi bir kanıt sunulamamıştır; bu durum mahkeme tarafından açıkça tespit edilmiştir.

Mahkeme kararı

Mahkeme, ret ön bildiriminin tebliğ edildiğine dair kanıt sunulamamasının, düzeltilmesi mümkün olmayan ciddi bir usul hatası teşkil ettiğini belirlemiştir. Bu tür bir eksiklik, 241/1990 sayılı Kanunun 21-octies maddesi uyarınca sadece prosedürün başlatılmasıyla ilgili bildirim eksikliği olarak değerlendirilemez; özellikle idarenin takdir yetkisi kullandığı işlemlerde, ilgilinin görüşünü bildirme hakkı mutlak surette garanti altına alınmalıdır.

Mahkeme, özellikle yabancıların haklarını ilgilendiren göç mevzuatında, işlemlerin hukukiliği açısından daha yüksek bir yasal güvence seviyesinin gerekli olduğunu vurgulayan Danıştay’ın (Consiglio di Stato) içtihatlarına atıfta bulunmuştur (örneğin karar no. 3121/2023, 2072/2023, 629/2021 ve 6378/2020).

İdare, bildirimle ilgili yükümlülüğünü yerine getiremediğinden dolayı mahkeme, işlemi iptal etmiş ve dosyadaki diğer gerekçeleri incelemeye gerek görmemiştir. Davanın birçok idare arasında koordinasyon gerektirmesi ve karmaşık bir yapıya sahip olması nedeniyle yargılama giderlerinin taraflar arasında karşılıklı olarak mahsup edilmesine karar verilmiştir.

Sonuç

Bu karar, özellikle oturma iznine ilişkin idari süreçlerde bireyin prosedüre katılım hakkını güvence altına alma yönündeki yargı eğilimini pekiştirmektedir. Mahkeme açıkça belirtmektedir ki, bir ret kararının hukuka uygun olabilmesi için, ilgilisine yapılan ret ön bildiriminin gerçekten tebliğ edildiğinin ispatlanması şarttır.

İdare Mahkemesi’nin mesajı açıktır: savunma hakkı, varsayımlarla veya şekli beyanlarla geçiştirilemez. Özellikle göç gibi insan onurunu ve temel hakları doğrudan etkileyen konularda, prosedürlerin titizlikle yürütülmesi hukukun üstünlüğünün temel şartıdır.

Av. Fabio Loscerbo