İtalya’da doğumla vatandaşlık kazanımı: Beyan edilen irade, şekilden daha önemlidir – Brescia Mahkemesi’nin 2325/2025 sayılı kararı ve R.G. n. 4260/2023 sayılı dosyasına ilişkin yorum

---

Başlık:
İtalya’da doğumla vatandaşlık kazanımı: Beyan edilen irade, şekilden daha önemlidir – Brescia Mahkemesi’nin 2325/2025 sayılı kararı ve R.G. n. 4260/2023 sayılı dosyasına ilişkin yorum

---

1. Giriş

4 Haziran 2025 tarihinde yayınlanan ve R.G. n. 4260/2023 numarasıyla kaydedilen davada verilen 2325/2025 sayılı kararıyla, Brescia Mahkemesi – göç hukuku uzmanlık dairesi – yabancı ebeveynlerden İtalya’da doğan bir kişinin İtalyan vatandaşlığını tanımıştır. Kararda, 5 Şubat 1992 tarihli ve 91 sayılı yasanın 4. maddesinin 2. fıkrasında öngörülen koşulların yerine getirildiği tespit edilmiştir. Bu karar, yasal ikamet süresinin değerlendirilmesinde maddi gerçekliğe öncelik verilmesi ve biçimsel gerekçelerle hakların engellenmesinin aşılması bakımından önemli bir örnek teşkil etmektedir.

---

2. Olaylar: Başvurunun sunulması ve idarenin hareketsizliği

Davacı, 1993 yılında İtalya’da doğmuş ve hayatı boyunca ülkede yaşamıştır. 11 Mayıs 2012 tarihinde, reşit olmasının ardından İtalyan vatandaşlığını kazanma isteğini belirten bir beyanı Dalmine Belediyesine sunmuştur. Ancak bu beyan hiçbir zaman resmi olarak kayda alınmamış ve idare tarafından sonuçlandırılmamıştır. Yalnızca 2023 yılında, avukatı aracılığıyla yapılan talep üzerine belediye, başvurunun “gerekli şekil şartlarını taşımadığı” gerekçesiyle işleme konulmadığını bildirmiştir.

Mahkeme, belediyenin bu davranışını eleştirmiş; idarenin eksik belgeleri istemesi ya da başvuruyu tamamlattırması gerekirken, on yıldan fazla bir süre yanıt vermemesini hukuka aykırı bulmuştur.

---

3. Yasal koşullar ve maddi esas ilkesi

91/1992 sayılı yasanın 4. maddesinin 2. fıkrasına göre, İtalya’da doğan bir yabancı, aşağıdaki şartların gerçekleşmesi halinde İtalyan vatandaşlığını kazanabilir:

• Reşit oluncaya kadar aralıksız ve yasal ikamet etmiş olması;

• 18 yaşını tamamladıktan sonraki bir yıl içinde vatandaşlık iradesini beyan etmesi.

Mahkeme, söz konusu davada tüm maddi koşulların sağlandığını tespit etmiştir: Davacı, doğumdan itibaren resmi olarak kayıtlıydı ve eğitim, sağlık ve sosyal yaşamla ilgili belgelerle ülkede sürekli kaldığını kanıtlamaktaydı.

Mahkeme ayrıca, başvurunun resmi kayıt altına alınmamasının vatandaşlık hakkını ortadan kaldırmadığını; beyanın zamanında teslim edilmiş olması nedeniyle geçerli sayılması gerektiğini vurgulamıştır. Bu durumda sorumluluk vatanda değil, idarenin hareketsizliğindedir.

---

4. İçtihatlar ve açıklayıcı düzenlemeler

Mahkeme, Yargıtay’ın 7322/2019 sayılı kararı da dâhil olmak üzere, başvuru sahibinin kusuru olmaksızın gerçekleşen şekli eksikliklerin vatandaşlık hakkını engellemeyeceğine dair yerleşik içtihatlara atıfta bulunmuştur.

Ayrıca, 22/2007 sayılı Bakanlık Genelgesi ve 69/2013 sayılı kanun hükmünde kararnamenin 33. maddesi hatırlatılmıştır. Bu düzenlemelere göre, reşit olmayan kişilere yüklenemeyecek idari eksiklikler nedeniyle vatandaşlık hakkı engellenemez ve ilgililer “uygun her türlü belgeyle” bu hakkın şartlarını ispat edebilirler.

---

5. Karar ve yargılama giderlerine hükmedilmesi

Mahkeme, başvuruyu kabul etmiş, davacının İtalyan vatandaşı olduğunu tespit etmiş ve Nüfus Müdürlüğü’ne gerekli kayıt işlemlerinin yapılmasını emretmiştir. Ayrıca, İçişleri Bakanlığı 1000 euro yargılama gideri ile diğer yasal masrafları ödemeye mahkûm edilmiştir.

---

6. Sonuç

Bu karar, temel hakların etkinliğine öncelik veren hukuki yaklaşımın açık bir örneğidir. Mahkeme, şekli eksiklikler nedeniyle vatandaşlık hakkının engellenemeyeceğini; özellikle de bu durum idarenin kusurundan kaynaklanıyorsa, bireyin bu sebeple mağdur edilemeyeceğini ortaya koymuştur. Bu yaklaşım, yalnızca maddi hukuk güvenliğini değil, aynı zamanda İtalya’da doğmuş ve büyümüş kişilerin onurunu ve toplumsal entegrasyonunu da korumaktadır.

---

Av. Fabio Loscerbo