Öğrenim amaçlı oturma izni ve dönüşüm süresinin önemi: TAR Lazio’nun kararında idari gerekçelendirme yükümlülüğü (RG 4229/2025, Karar No: 9653/2025, Tarih: 20.05.2025) Av. Fabio Loscerbo – Göç Hukuku Uzmanı Avukat

---

Öğrenim amaçlı oturma izni ve dönüşüm süresinin önemi: TAR Lazio’nun kararında idari gerekçelendirme yükümlülüğü (RG 4229/2025, Karar No: 9653/2025, Tarih: 20.05.2025)

Av. Fabio Loscerbo – Göç Hukuku Uzmanı Avukat

---

1. Giriş

Bu karar, öğrenim amaçlı bir oturma izninin yenilenmesinin reddi ile ilgili olup, aynı zamanda başka bir ikamet iznine dönüştürülme olasılığını da incelemektedir. İki temel meseleye odaklanılmıştır: birincisi, kararların gerekçelendirilmemesi, ikincisi ise izin süresinin sona ermesinin dönüşüme mutlak engel oluşturmaması.

TAR Lazio – 1. Daire Ter – bu konuda, temel haklara etki eden idari işlemler açısından bazı önemli ilkeleri yeniden teyit etmektedir. Bunların başında, yabancıların İtalya'da yasal ve istikrarlı bir şekilde ikamet etme hakkı gelir.

---

2. Olayın Arka Planı

Başvuran, Viterbo Emniyet Müdürlüğü tarafından verilen red kararına ve bu karara karşı yapılan itirazın reddine ilişkin Valilik kararına karşı dava açmıştır. Red kararları, öğrenim amaçlı oturma izninin 31 Aralık 2022’de sona ermesinin ardından verilmiştir.

İdare, red gerekçesi olarak ekonomik ve sağlık sigortası şartlarının karşılanmadığını belirtmiş, ayrıca iznin süresi dolduğu için dönüşümün mümkün olmadığını iddia etmiştir.

---

3. Davanın Kabul Gerekçeleri

Mahkeme, davayı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 60. maddesi uyarınca basitleştirilmiş yargılama usulüyle inceleyip kabul etmiştir. İdari işlemlerde ciddi usul ve gerekçe eksiklikleri tespit edilmiştir.

Mahkemenin kabul ettiği başlıca noktalar:

1. Gerekçe eksikliği: İdare, başvuranın sunduğu gelir ve sigorta belgeleriyle ilgili somut bir değerlendirme yapmaksızın, genel ve soyut ifadeler kullanmıştır;

2. Sonradan gelişen durumların dikkate alınmaması: Başvuru sürecinde yaşanan gelişmeler ve belgelerdeki güncellemeler idare tarafından göz ardı edilmiştir;

3. Kararın anlaşılamaz içeriği: Emniyetin kararında geçen “profil değerlendirmesi yapıldı” gibi ifadeler yeterince açık değildir ve kararın esas nedenini ortaya koymamaktadır;

4. İznin süresi dolduğu gerekçesiyle dönüşümün reddedilmesi: Mahkeme, bu iddianın yanlış olduğunu ve yerleşik içtihada aykırı olduğunu vurgulamıştır (örn. Danıştay Kararı 5604/2023; TAR Bologna Kararı 69/2025; TAR Parma Kararı 154/2016). Oturma izninin süresi dolmuş olsa bile, başvuru makul bir süre içinde yapılmışsa, dönüşüm hakkı korunur.

---

4. Karar Sonucu

TAR Lazio şu şekilde hükmetmiştir:

• Red kararlarının iptali;

• İdareye, kararın gerekçeleri doğrultusunda yeniden değerlendirme yapma imkânı tanınması;

• İçişleri Bakanlığı’nın 1000 € yargılama gideri ödemeye mahkûm edilmesi.

---

5. Sonuç

Bu karar açıkça göstermektedir ki, idarenin soyut ve kalıplaşmış gerekçelerle hareket etmesi kabul edilemez; özellikle de karar, bir yabancının yasal ikamet hakkını etkiliyorsa.

Mahkeme, izin süresinin dolmuş olmasının dönüşüme mutlak engel teşkil etmediğini, başvurunun zamanında ve belgelerle desteklenmiş olması hâlinde hakkın devam ettiğini belirtmiştir. İdarenin uzun süre cevap vermemesi de göz önüne alınmalıdır.

Sonuç olarak, bu karar idareye, özenli araştırma, kişiye özel değerlendirme ve açık gerekçelendirme yükümlülüğü getiren bir içtihat olarak değerlidir. Bu, iyi niyet, orantılılık ve hakkaniyet ilkelerine dayanan bir idari uygulama anlayışını destekler.

---