SIS Kaydı ve İkamet İzni Dönüşümündeki Sınırlar: Koruma mümkün, çalışma değil – TAR Lazio, 1. Daire Ter, Karar No: 9087/2025, Dosya No: RG 1274/2022, 12.05.2025 tarihli karar üzerine değerlendirme

 

SIS Kaydı ve İkamet İzni Dönüşümündeki Sınırlar: Koruma mümkün, çalışma değil – TAR Lazio, 1. Daire Ter, Karar No: 9087/2025, Dosya No: RG 1274/2022, 12.05.2025 tarihli karar üzerine değerlendirme

Av. Fabio Loscerbo – Göç Hukuku Uzmanı Avukat

---

1. Giriş

TAR Lazio’nun 12 Mayıs 2025 tarihli 9087/2025 sayılı kararı, yabancılar hukukunda son derece kritik bir meseleyi ele alıyor: Schengen Bilgi Sistemi’ne (SIS II) yapılan kaydın, ikamet izni dönüşüm süreçleri üzerindeki etkisi.

Mahkeme kararında açıkça belirtiliyor ki, SIS II sistemindeki “giriş yasağı” kaydı, koruma temelli ikamet izinlerinin verilmesini engellemez, ancak çalışma, eğitim veya aile birleşimi gibi koruma dışı statülere geçişi mutlak şekilde engeller (istisnai durumlar hariç).

---

2. Olayın Özeti

Davacı, daha önce insani nedenlerle aldığı ikamet iznini çalışma iznine dönüştürmek için başvuruda bulunmuştu. Ancak Roma Emniyet Müdürlüğü, davacının İsviçre tarafından SIS II’ye “Schengen alanına kabul edilemez kişi” olarak kaydedildiğini belirterek başvuruyu reddetti.

Açılan davada, gerekçe yetersizliği, savunma hakkının ihlali (İtalyan İdari Usul Kanunu madde 10-bis), eksik soruşturma ve davacının iş hayatına entegrasyonunun dikkate alınmaması gibi iddialar öne sürüldü.

---

3. Mahkemenin Değerlendirmesi

TAR Lazio, başvuruyu reddetti ve şu gerekçelere dayandı:

• 10-bis maddesine uygun ön bilgilendirme yapılmıştı ve başvuranın sunduğu itiraz dilekçesi, SIS kaydının etkisini bertaraf edecek düzeyde değildi;

• Yerleşik içtihat birliği, SIS II sistemine “giriş yasağı” kaydı yapılmış bir kişinin koruma amaçlı ikamet izinleri (uluslararası koruma, insani koruma, özel koruma vb.) alabileceğini; ancak çalışma, eğitim, aile gibi statülere geçişin hukuken mümkün olmadığını belirtmektedir;

• Delil yükü başvurana aittir: Davacı, SIS kaydının haksız olduğunu veya silindiğini gösteren herhangi bir belge sunmamış, sadece İsviçre’den geçiş yaptığını belirtmiş, ancak bu iddiasını belgelendirmemiştir;

• İtalyan idaresi, SIS sistemindeki kayda uymakla yükümlüdür, bu yükümlülük yalnızca anayasal veya uluslararası zorunluluklar (örneğin geri gönderme yasağı) varsa esnetilebilir.

---

4. Sonuç ve Yorum

Bu karar, koruma hakkı ile “normal” ikamet statüleri arasında net bir ayrım koyuyor: SIS kaydı olan kişilere koruma temelli ikamet izni verilebilir (çünkü bu bir anayasal ve insani haktır), ancak koruma dışı nedenlerle (çalışma, eğitim, aile birleşimi) oturum verilmesi veya mevcut iznin bu tür statülere dönüştürülmesi yasaldır ve engellenmiştir.

Karar, SIS sisteminin Avrupa çapındaki etkisini kabul ederken, temel haklar ve uluslararası yükümlülükler bağlamında koruma alanını dar da olsa açık bırakmaktadır.

Avukatlar ve danışmanlar açısından bu karar, iki temel görevi zorunlu kılar:
Birincisi, müvekkilin SIS sisteminde kaydının olup olmadığını baştan kontrol etmek;
İkincisi, eğer kayıt varsa, kaydın kaldırılması için ilgili ülke makamlarıyla iletişime geçmek.