Özel koruma ve önceki ağır ceza mahkumiyeti: Bologna Mahkemesi’ne göre entegrasyonun önemi ve kamu yararı ile dengelenmesi

 Özel koruma ve önceki ağır ceza mahkumiyeti: Bologna Mahkemesi’ne göre entegrasyonun önemi ve kamu yararı ile dengelenmesi

Av. Fabio Loscerbo

8 Mart 2024 tarihli ve 2291/2024 sayılı kararıyla (Dosya No: 579/2024), Bologna Mahkemesi, ağır suçtan mahkûm olmuş yabancıların özel korumaya erişimi konusunu derinlemesine ve yenilikçi bir şekilde ele alarak, bu kurumun anayasal ve uluslararası işlevini tanıyan içtihat çizgisinde yer aldı.

Başvuran kişi, İtalya’daki 2023 reformu yürürlüğe girmeden önce, 286/1998 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 19. maddesi 1.1. fıkrasına dayanarak doğrudan emniyet müdürlüğüne başvuruda bulunmuştu. Ancak daha önce işlediği ve tamamen cezasını çektiği ciddi bir suç nedeniyle, Bologna Bölge Komisyonu’nun olumsuz görüşü temel alınarak talebi reddedildi.

Temel ilke: özel hayat hakkı ile kamu düzeni arasında denge

Mahkeme gerekçesinde, İtalyan Yargıtayı Birleşik Daireleri’nin 24413/2021 sayılı kararıyla ortaya konan ilkelere atıfta bulunarak, özel ve aile hayatına saygı hakkının, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 8. maddesi uyarınca, kamu düzeni ve güvenliği gereklilikleriyle dengelenmesi gerektiğini vurguladı. Bu denge, orantılılık ve güncellik ilkeleri temelinde değerlendirilmelidir.

Kararın ana mesajı şudur: bir kişinin ağır cezaya mahkûm edilmiş olması – cezasını tamamlamış olsa bile – tek başına özel koruma hakkını engellemez, özellikle de kişi zaman içinde samimi bir entegrasyon ve rehabilitasyon süreci göstermişse.

Mahkemenin değerlendirdiği unsurlar

Somut olayda, mahkeme başvuranın kişisel durumunu ayrıntılı olarak inceledi ve şu noktaları vurguladı:

• 13 yıldır İtalya’da ikamet etmesi ve bu süreçte köklü bir kişisel ve mesleki yaşam kurması,

• Hapis cezası sırasında bile eğitim ve mesleki kurslara katılması,

• Cezaevinde ve dışarıda aktif olarak çalışması,

• İtalyanca dilini iyi derecede öğrenmiş olması ve sosyal entegrasyon göstermesi,

• Teyzesiyle birlikte yaşasa da bağımsız bir yaşam sürmesi.

Mahkeme, başvuranın potansiyel tehlikeliliğinin tamamen ortadan kalktığını söylemenin mümkün olmadığını, ancak bu tehlikeliliğin önemli ölçüde azaldığını ve artık özel hayat hakkı karşısında ağır basmadığını değerlendirmiştir.

Değerlendirme: sınır dışı yerine özel koruma

Mahkemeye göre, başvuranın İtalya’daki köklü yaşam ilişkileri, başarılı rehabilitasyon süreci ve mesleki-sosyal entegrasyonu, kamu düzeni ve güvenliğini koruma gerekçelerine kıyasla daha ağır basmaktadır. Kamu güvenliği ile ilgili nedenler, bu özel durumda "ikincil" niteliktedir.

Mahkeme özellikle, kişinin özel ve aile hayatının ciddi şekilde zedelenme riski olduğunu ve göçmen bireyin onuruna saygı gereği bu riskin orantılılık ilkesi çerçevesinde dikkate alınması gerektiğini belirtmiştir.

Sonuç

Bologna Mahkemesi’nin bu kararı, yabancılar hukuku alanında önemli bir emsal niteliğindedir: ciddi suçlar işlemiş kişiler bile, gerçek ve belgelenmiş bir entegrasyon ve iyileşme süreci sonunda, özel koruma hakkı çerçevesinde İtalya’da kalma hakkını elde edebilirler.

Bu karar, hukukun her zaman toplumun korunması ile bireysel hayat hikâyelerinin değerinin tanınması arasında bir denge kurması gerektiğini hatırlatıyor. Bu bağlamda özel koruma, yalnızca istisnai bir tedbir değil, aynı zamanda fiilî adaletin bir aracı olup, göçmeni yalnızca geçmişiyle değil, aynı zamanda bugünüyle ve her gün inşa ettiği geleceğiyle değerlendirir.

Av. Fabio Loscerbo