Roma Mahkemesi, bilgilendirme yükümlülüklerinde ciddi ihlaller tespit ettikten sonra bir Dublin transferini iptal etti

 Roma Mahkemesi, bilgilendirme yükümlülüklerinde ciddi ihlaller tespit ettikten sonra bir Dublin transferini iptal etti

Avrupa devletlerinin Dublin mekanizması kapsamındaki transfer süreçlerini nasıl yönettiğini etkileyebilecek önemli bir kararla, Roma Mahkemesi, Dublin III Tüzüğü çerçevesinde verilen bir transfer kararını, başvuru sahibinin Avrupa Birliği hukukunun öngördüğü temel bilgilere erişmediği sonucuna vararak iptal etti.

18 Kasım 2025 tarihli ve Genel Esas Numarası 37474/2025 olan karar, İtalya’nın Dublin Birimi tarafından Slovenya’ya transfer edilmesi öngörülen bir uluslararası koruma başvuru sahibiyle ilgilidir. Mahkeme, idarenin, Avrupa Birliği’nin 604/2013 sayılı Tüzüğünün 4 ve 5’inci maddelerinde öngörülen temel bilgilendirme yükümlülüklerine uymadığını tespit etti. Bu yükümlülükler, başvuru sahibinin sürece etkin şekilde katılmasını ve hangi üye devletin başvuruyu incelemekle yükümlü olduğunu anlamasını güvence altına almayı amaçlamaktadır.

Kararın merkezinde kişisel mülakat yer almaktadır. Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın yerleşik içtihadına göre mülakat, yerine getirilmesi gereken sıradan bir formalite değil, esasa dair bir güvencedir. Mülakat, transfer kararından önce yapılmalı, başvuru sahibinin anladığı bir dilde gerçekleşmeli, gizlilik içinde yürütülmeli ve kişinin başvurunun sonucunu etkileyebilecek kişisel koşullarını açıklamasına imkân tanımalıdır. Ayrıca, mülakat sırasında verilen bilgileri yansıtan yazılı bir özet hazırlanması zorunludur. Bu özet, denetimi ve yargısal incelemeyi mümkün kılan temel bir araçtır.

Roma Mahkemesi’nin incelediği olayda idare, yalnızca başvuru sahibinin kimlik ve adres bilgilerini içeren standart bir form sunmuştur. Formda mülakatın içeriğine, sorulara veya verilen cevaplara ilişkin hiçbir bilgi bulunmamaktadır. Mahkeme, bu belgenin hukuken mülakatın yapılmamış sayılması gerektiğine hükmetmiştir.

Avrupa ve İtalyan yargı içtihadına göre, doğru şekilde gerçekleştirilmemiş bir mülakat, transfer kararının otomatik olarak hükümsüz kalmasına neden olur. Mahkeme ayrıca bu eksikliğin yargılama aşamasında yeni bir duruşmayla giderilemeyeceğini, zira bunun Dublin mekanizmasının hızlı işleyiş yapısıyla bağdaşmayacağını belirtmiştir.

Sonuç olarak, Mahkeme, başvuru sahibinin uluslararası koruma talebini değerlendirme yükümlülüğünün İtalya’ya ait olduğuna karar vermiştir.

Bu karar, Avrupa genelinde giderek belirginleşen bir eğilimi güçlendirmektedir: Mahkemeler, Dublin prosedürlerinin yalnızca şekli koşullara değil, aynı zamanda başvuru sahiplerinin haklarını korumaya yönelik maddi güvencelere de tam olarak uymasını talep etmektedir. Verilen mesaj nettir: Temel haklara ilişkin süreçlerde usulden taviz verilemez.

---

Avv. Fabio Loscerbo