Başlık: 2025 Vatandaşlık Reformu: Dönüştürme Kanununun Ardından Belediyelere Yönelik Yeni Uygulama Talimatları Av. Fabio Loscerbo tarafından kaleme alınmıştır

 Başlık:

2025 Vatandaşlık Reformu: Dönüştürme Kanununun Ardından Belediyelere Yönelik Yeni Uygulama Talimatları

Av. Fabio Loscerbo tarafından kaleme alınmıştır

28 Mayıs 2025 tarihli 26185 sayılı genelgeyle, İtalya İçişleri Bakanlığına bağlı Sivil Haklar, Vatandaşlık ve Azınlıklar Genel Müdürlüğü, 23 Mayıs 2025 tarihli ve 74 sayılı kanunla değiştirilen 36/2025 sayılı acil vatandaşlık önlemlerine ilişkin kararnameye dair ilk uygulama talimatlarını yayımlamıştır. Bu reform, 91/1992 sayılı Vatandaşlık Kanunu’nun genel yapısını korusa da, kan bağına dayalı vatandaşlık edinimini (ius sanguinis) kökten etkileyerek yeni sınırlamalar, düzeltici hükümler ve geçici düzenlemeler getirmektedir.

1. Yurt dışında doğanlar için ius sanguinis ilkesine dayalı otomatik vatandaşlık sona erdi

91/1992 sayılı Kanun’a eklenen yeni madde 3-bis, yurt dışında doğmuş ve başka bir ülke vatandaşlığına sahip kişilerin, artık hiçbir şekilde İtalyan vatandaşlığı edinmiş sayılmayacağını açıkça belirtmektedir. Bu düzenleme geçmişe dönük olarak da uygulanmakta ve önceki sistemle bağları koparmaktadır.

Ancak bu kişilerin İtalyan vatandaşlığı edinebilmeleri, yalnızca aşağıdaki belirli koşullar gerçekleştiğinde mümkündür:

• Vatandaşlık başvurusunun 27 Mart 2025 tarihinden önce yapılmış ya da randevunun bu tarihe kadar alınmış olması (a ve a-bis bentleri);

• Mahkeme kararıyla vatandaşlık tanınması (b bendi);

• Ebeveyn veya büyükanne/büyükbabanın yalnızca İtalyan vatandaşlığına sahip olması (c bendi);

• Ebeveynin vatandaşlık kazanmadan sonra en az iki yıl boyunca İtalya’da ikamet etmiş olması (d bendi).

2. Reşit olmayan çocuklar için yasal fayda yoluyla vatandaşlık

Reform, doğumla İtalyan vatandaşı olan ebeveynlerin yurt dışında doğmuş çocukları için yeni bir vatandaşlık edinim mekanizması da getirmektedir. 91/1992 sayılı Kanun’un madde 4, fıkra 1-bis ve 1-ter uyarınca, ebeveynlerin beyanıyla çocuk aşağıdaki durumlarda vatandaş olabilir:

• Ebeveynin doğuştan İtalyan vatandaşı olması şarttır (doğallaşma, evlilik veya başka yollarla değil);

• Beyandan sonra çocuk en az iki yıl boyunca kesintisiz olarak İtalya’da yasal olarak ikamet etmelidir, veya

• Beyan, çocuğun doğumundan ya da ebeveynlik ilişkisinin kurulmasından bir yıl içinde yapılmalıdır.

3-bis maddesinin a, a-bis ve b bentleri kapsamındaki vatandaşlar için 31 Mayıs 2026 tarihine kadar geçici bir rejim tanınmıştır. Bu tarihe kadar çocuk reşit olsa bile, beyanı kendisi yapabilecektir.

Bu tür vatandaşlık taleplerinde 250 Euro tutarında bir devlet harcı ödenmesi zorunludur.

3. Doğallaşmada değişiklik ve ikamet süresinin kısaltılması

Doğuştan İtalyan vatandaşı ebeveyn veya büyükanne/büyükbabaya sahip yabancılar için vatandaşlık başvurusunda gerekli olan İtalya’daki yasal ikamet süresi artık iki yıl olmuştur. İtalya’da doğan yabancılar için bu süre üç yıl olarak kalmaya devam etmektedir.

4. Birlikte yaşama yoluyla otomatik vatandaşlığa sınırlama

24 Mayıs 2025 tarihinden itibaren, ebeveyni vatandaşlık kazanan çocuklar, yalnızca ebeveynin vatandaşlık ediniminden önce en az iki yıl boyunca İtalya’da kesintisiz olarak ikamet etmişlerse vatandaş olabileceklerdir. İki yaşından küçükler için, doğumdan itibaren sürekli ikamet şartı aranır.

Ayrıca, ebeveynle fiili birlikte yaşam koşulu da, vatandaşlık edinme tarihine göre belgelenmelidir.

5. Eski vatandaşlar için yeniden vatandaşlık hakkı tanındı

Son olarak, 91/1992 sayılı Kanun’un 17. maddesi yeniden düzenlenmiş ve 15 Ağustos 1992 tarihinden önce vatandaşlığı kaybetmiş (doğallaşma, vatandaşlıktan feragat vb. sebeplerle) kişilere vatandaşlıklarını geri alma hakkı tanınmıştır. Bu kişilerin İtalya’da doğmuş veya en az iki yıl ikamet etmiş olmaları gerekmektedir.

Başvuru süresi 1 Temmuz 2025 ile 31 Aralık 2027 tarihleri arasındadır. 16 Ağustos 1992 tarihinden sonra vatandaşlıktan çıkanlar bu haktan yararlanamaz.

Sonuç

Mayıs 2025’te kabul edilen bu reform, İtalyan vatandaşlığına geçişte “kan bağı” ilkesini sınırlayan ve vatandaşlığı gerçek bir toplumsal bağ ile ilişkilendiren bir yaklaşım getirmektedir. Yeni kurallarla kapsam dışı kalan birçok durumda hukuki yolların (dava açma) ya da doğal vatandaşlık taleplerinin artması beklenmektedir.

Bu yeni sürecin sağlıklı işlemesi için belediyeler, valilikler ve dış temsilcilikler arasında güçlü bir koordinasyon sağlanmalı ve özellikle yurt dışındaki İtalyan toplulukları yeterince bilgilendirilmelidir.

Av. Fabio Loscerbo
Göç hukuku ve vatandaşlık hukuku uzmanı avukat
www.avvocatofabioloscerbo.it